1748 urteko irailaren 17an Joakin Lizarraga jaio zen
Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa
| |
 |
| Joakin Lizarragaren etxea. Elkano (Nafarroa) 1969. |
Joakin Lizarraga idazle nafarra 1748ko irailaren 17an jaio zen Elkanon. Jesusen
Lagundian burutu zituen ikasketak: Iruñean eta Villagarcía de
Camposen (Valladolid). 1767. urtean Jesuiten aurkako esetsaldia gertatu zenean,
Lagundia utzi, apaiz egin, eta bere jaioterriko erretore izan zen hirurogei
bat urtez, hil zen arte. Lizarragaren idazlanak bera bizi zela ez ziren argitara
eman. Garrantzi handia du, Lizarraga jaio eta bizi izan zen lekuetan gaur egun
euskara galdua delako. Zenbait obra XIX. Mendean argitaratu ziren:
Urteco
igande guztietaraco Plactikcack edo Itzaldiak (1846, gipuzkerara egokitua),
Jesus. Copla guisa batzuc molde gutitacoac, celebratus Jesus Jaunaren amoreac
eta favoreac (1868) eta
Jesus-Cristoren evangelio sandua Juanac dacarran
guisara (1868). Azken biak L.L. Bonaparte printzeak argitaratu zituen Londresen.
Azken hamarkadetan Lizarragaren obra gehienak idatzi ziren bezala argitaratu
dira. Euskaltzaindiaren babespean:
Doctrina Christianoarén Cathechima
(1979);
Koplak (1983);
Ongui iltzen laguntzeco itzagaiac (1984);
Urteko igande guzietarako prediku laburrak (1990), Juan Apecechearen
eta Frantzisko Ondarraren eskutik. 1978 urtean Juan Apecechea Perurenak
Joaquin
de Lizarraga, Un escritor navarro en euskara izeneko ikerketa liburua argitaratu
zuen.
Migel Olasagarre, Damos Intza 1986 urteko irailaren 22an zendu zen Iruñean, 100 urte zituela
Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa
 |
|
| Miguel Olasagarre. |
(Fr. Dámaso de Inza, erlijio izenez; “Kalparregi”, “Araiz’tar
D.”, “Ar’tar D.” deitua). Nafar idazlea (Intza, Araitz,
1886 - Iruñea, 1986). Kaputxinoa. Iruñean, Zangozan eta Tuteran
egin zituen ikasketak. 1913an Irugarren Prantziskotarra izeneko aldizkaria sortu
eta haren zuzendari izan zen. 1919an Zeruko Argia aldizkaria sortu zen, eta
bera izan zen lehenengo zuzendaria. Gerra Zibilarekin batera, 1936an, Txilera
joan zen, eta Santiago eta Constitucion hirietan egin zituen 32 urte apaizgaien
irakasle eta nagusi, harik eta 1968an Euskal Herrira itzuli zen arte. Aipatutako
bi aldizkarietan eta, gainera, Euskal Esnalea-n, Euskera-n, RIEVen, Príncipe
de Viana-n, Karmel-en eta Agur-en argitaratu ziren Olasagarreren idazlanak.
Bestalde, erlijio gaia zuten hiru liburu idatzi zituen:
Jabier’tar
Frantzisko Santuaren bederatziurrena (1922);
Kristau Ikasbidearen I’go
ta II-garren zatien azalpena (1924); eta
Naparrorako Kristau Ikasbidea
(1927). Obra nagusia 1974an eman zuen argitara:
Naparroa-ko euskal-esaera
zarrak, Nafarroako herrietan barrena, misioetan hizlari zihoalarik, herriarengandik
jasotzen zituen esamolde berezien bilduma. Euskaltzain osoa izan zen 1921. urtetik
aurrera.
Carmelo Basterra Ortiz de Montoya nació en Vitoria-Gasteiz, el 25 de septiembre de 1925
Fuente: Enciclopedia Auñamendi
El 25 de septiembre de 1925 nació en Gasteiz el pintor y acuarelista
Carmelo Basterra Ortiz de Montoya. Su padre, Mariano Basterra, le instruyó
en los rudimentos básicos del oficio pictórico. Era delineante
de profesión, así trabajó en el Ayuntamiento de su ciudad.
En noviembre de 1971 ingresó en el claustro de profesores de la Escuela
de Artes y Oficios para impartir clases de copia de yeso y pintura. Abandonó
la docencia en el año 1988.
Irrumpió en la escena artística local en 1943, al exponer con
su progenitor en la sal GYS. Al año siguiente, en agosto de 1944, participó
en la II Exposición de Pintura y Artistas Alaveses.
En 1950 expuso individualmente en Galerías Mendoza de la calle Dato
gasteiztarra, y en octubre de 1955 en el Salón de Arte, donde reafirmó
su interés por la técnica de la acuarela y la temática
del paisaje. Preferentemente, motivos urbanos.
Ajeno durante toda su vida a las agrupaciones y colectivos de artistas, realizó
una obra en solitario, rechazando compromisos sociales. A partir de la década
de los sesenta empezó a presentar sus acuarelas en los certámenes
madrileños, en los que obtuvo las mayores satisfacciones personales.
Fue el encargado de estrenar la galería Artelarre
de Vitoria en julio de 1976, y frecuentó las exposiciones colectivas
de verano hasta el cierre definitivo del local en 1995.
