Juan Crisóstomo Arriaga, euskal musikagile ospetsua, Bilbon jaio zen 1806ko urtarrilaren 27an

Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa

Musikarako dohain bereziz hornitua, hogei urte eskas zuela tuberkulosiak moztu zion onez hasitako ibilbidea. Hamaika urtez lehen lana burutu zuen, Nada y Mucho okteto saioa eta hamalau zituela, bi ekitaldiko opera: Los esclavos felices. 1822an, hamasei urterekin, Parisa joan zen musika ezagupenak sakontzera. Kontserbatorioan garaiko irakaslerik ospetsuenekin ihardun zuen: biolin eta konposizio irakasle Ballot izan zuen, eta Fetis belgiarra armonian eskolen arduradun, honek bere eskolen errepikatzaile izendatu zuelarik. Gero Berliozen irakaslea izan zen Reicha maisua ere ezagutu eta haren estimua berenganatu zuen. Parisen konposatu zituenen artean dago agian Arriagaren lanik garrantzitsuena: hari tresnetarako Hiru kuartetoak deritzana alegia. Geroago Re minorreko Sinfonia eta pianorako Tres Estudios o Caprichos burutu zituen. Ahotsetarako lanak ere ondu zituen: Erminia, Medea, Edipo, All´Aurora eta Agar. Konposizio lanak, eskolak eta joaldiek ahuldurik, gaixotu egin zen eta 1826ko urtarrilaren 16an gaitzak eraman zuen.

La cantante María Teresa Hernández Usobiaga nace en Irun el 28 de enero de 1885

Fuente: Enciclopedia Auñamendi

Componentes del Orfeón Donostiarra preparando la interpretación de la IX Sinfonía de Beethoven bajo la dirección de P. Sorozábal. De izquierda a derecha, sentados: María Teresa Hernández Usobiaga (contralto) y Pablo Sorozábal; de pie: Manuel Arruti (tenor), Henriette Piet (soprano), Secundino Esnaola y Gabriel Olaizola (bajo).

Profesora de canto y directora de coros. Nació en Irun el 28 de enero de 1885. Tuvo su iniciación artística en el coro femenino del Orfeón Donostiarra; el maestro Secundino Esnaola, director de la masa coral, fue su profesor, y en Madrid, Ignacio Tabuyo. Ha sido solista contralto de la citada Agrupación, habiendo alcanzado resonantes éxitos, tanto en el país como en el extranjero, siendo elogiada por su depurada escuela, gran volumen y extensa voz. Mediante oposición obtuvo la cátedra de canto del Conservatorio Municipal de Música de la capital de Gipuzkoa, contándose entre sus discípulos cantantes de gran valía. En 1943 fundó el Coro "Maitea", de voces blancas, al que ha deparado premios y numerosos triunfos, algunos fuera de nuestra patria. Hernández Usobiaga se halla en posesión de la Cruz de Alfonso X el Sabio, medalla de plata de la Ciudad de San Sebastián (así como el Coro Maitea) y las Palmas Académicas de Francia.

Evaristo Bustinza Lasuen 1929ko urtarrilaren 31an hil zen

Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa

	Evaristo Bustinza Lasuen, Kirikiño. Argazkia: armiarma.com

(«Kirikiño») Bizkaitar idazlea (Mañaria, 1866 - 1929). Ikasketak bukatu ondoren, Bilbora joan zen Azkuek deiturik Euskalzale aldizkarian lankide izateko. Evaristo R. M. Azkueren hiztegiko lankidea izan zen. Lau urtez Azkue bera ordezkatu zuen Bizkaiko Aldundiko euskara katedran. 1913. urtean Euzkadi egunkariko euskara saila eraman zuen «Kirikiño» ezizenaren pean. Elizondoren Txomin Arrayo, Barriolaren Meza Barriya eta Etxaberen Lelo lanak bizkaierara itzuli zituen. 1914. urtean Anton Berakatz bakarrizketa eman zuen argitara. Lau urte geroago artikuluz eta pasadizoz osaturiko Abarrak liburua argitaratu zuen; titulu horrekin aditzera eman nahi zuen irakurgai errazak zirela, euskaraz irakurtzeko zaletasuna pizteko. Haren literatura produkzioa oso aberatsa izan zen bai zerabilen estiloagatik nola kalitateagatik. «Kirikiño»k sorturiko artikulu nahiz ipuinak Euzkadi egunkarian eta Euskalzale, Euzko-Gogoa, Euzkerea, Euskal-Erria, Gure Herria, Eusko-Deya nahiz Ibaizabal aldizkarietan daude bildurik. Harenak dira, halaber, Jagi-jagi, Ene aberri polit ederra, Abestu bear degu, Gertu gagoz, Txori polita, Agate Deuna eta Aitonaren esana abestien letrak besteak beste. «Euskaltzaleak» erakundeak «Kirikiño» literatura saria ezarri zuen.