El 22 se septiembre de 1961 Gabriel Aresti Segurola gana el premio de teatro Toribio Alzaga
Fuente: Enciclopedia Auñamendi
|
|
Gabriel Aresti Segurola. |
Poeta y dramaturgo vizcaíno nacido en Bilbao el 14 de octubre de 1933.
Está considerado como uno de los mejores poetas y prosistas en lengua
vasca del momento. A los veintiún años publica sus primeros poemas
en "Euzko-Gogoa", de Guatemala colaborando posteriormente en "Egan"
y dándose a conocer al público vasco. En 1957 es ya académico
correspondiente de la Academia de la Lengua Vasca y publica en "Euskera",
órgano de la misma, y en "Egan", "Zeruko-Argia",
etc., diversos trabajos sobre literatos y teatro vasco. Dos años después
le es concedido el primer premio en el certamen de Bedoña por el poema
titulado
Maldan behera y realiza un estudio sobre el primer comediógrafo
vasco, el alavés Pedro de Barrutia. A partir de estas fechas su actividad
se acrecienta: gana el primer premio "Toribio Alzaga" de teatro por
su obra titulada
Mugaldeko herrian eginikako tobera (1961), publica
en "Egan" su obra de teatro
Etxe aberatzeko seme galdua (1962),
obtiene el premio "Loramendi" de poesía vasca por
Harri
eta Herri (1963), que publica en 1964, así como ...eta gure heriotzeko
orduan, y se representa su obra
Beste mundukuak eta zoro bat por el
cuadro "Jarrai" de San Sebastián. Estas, y en especial
Harri
eta Herri, le acreditan como autor en lengua vasca de primera categoría,
capaz de llegar al público sin caer en la concesión, y de temática
moderna, factor éste que tanto se echaba de menos en nuestra literatura.
En 1965 seguimos conociendo nueva producción suya con el drama-novela
Mundu-munduan; obtiene el premio "Lizardi" (1966) y publica
Justizia Txistulari (1967). En 1968 su labor se ve recompensada con
el Premio Nacional de Literatura "José María de Iparraguirre"
por
Harri eta Herri. Publica en Bilbao
14 alegia, lau Espainietako
haurrentzat: fábulas de Tomás Meabe en castellano, euskera
(Aresti), catalán (Salvat) y gallego (Montero). Del gallego traduce:
"O catecismo do labrego" de Marcos de Portela:
Nekazarien dotrina
(1969). Ha traducido a B. Bretch en
Xixtima zorintxu bat. Emmanuel Inchauspe idazlea 1902ko irailaren 25ean hil zen Omizegañen
Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa
Zuberotar idazle eta itzultzailea (Zunharreta, 1815 - Omizegañia,
1902). Baionan egin zituen eliza ikasketak. Jincoac giçonareki
eguin patoak otoitz liburua eman zuen argitara 36 urte zituela. 1856.
urtean zubererara itzuli zuen San Mateoren ebanjelioa, Bonaparte printzeak
hala eskaturik. Bi urte geroago itzuli zuen Apokalipsia. 1858. urtean
eman zuen argitara Le Verbe Basque bere obra nagusia, eta 1864ean
prestatu zuen Axularren Gero obraren argitalpen berri bat, atalen
ordena aldatuz (haren ustez, Axularrek egingo zukeen erara, eta esaera gordinak
kenduz). Baionako apezpikuaren idazkari nagusi izendatu zuten 1869. urtean.
68 urte zituela Kempis-a itzulpenaren (1757) eraberritzea egin zuen
zubereraz Kristen Imitacionea, Çuberouco uscalarat utzulia
izenburupean. Bikario Nagusi izendatu zuten 1884. urtean. Inchausperenak dira,
halaber, Le Peuple Basque (1892-1893) Euskal Herriari buruzko lana,
Maria Birjinaren hilabetia (1894) eta Kantika Saintiak (1897)
erlijiozko lanak.
Joanes Oxalde Etxezuri bertsolaria 1814 urteko irailaren 28an jaio zen
Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa
|
|
Joanes Oxalde Etxezuri. |
Nafarroa Behereko bertsolaria (Bidarrai, 1814 - Bidarrai,
1897). Guarda eta postaria izan zen bizibidez. Aiherran bizi izan zen. Herriz
herri bertso kantari ibili bazen ere, ia ez da haren bat-bateko bertsorik
gorde. Bertso jarri ugari gorde dira, hala ere. Oxalderen bertso jarriak behin
baino gehiagotan izan ziren sarituak Lore-Jokoetan:
Soldado ondoan
(Sara, 1868);
Kilo-egilearen kantuak (Sara, 1878);
Beranteko
urrikiak (Maule, 1880);
Madalen Larralde (Donibane-Garazi, 1894).
Argentinan ere ibili zen, Gualegay izeneko herrian. Aipatutakoez gainera,
hauek dira Oxalderen bertso sail ezagunenak:
Zahar gazten arteko parabola,
Iruñeko ferietan, Lurreko ene bizia, Ezpeleta herrian, eta, batez ere,
Otxalde eta Etxahun. Oxobik haren bizia liburuxka batean kontatu zuen,
eta Eskualtzaleen Biltzarrak argitara eman zuen liburua 1949an,
Oxalde
(1814-1897).