El publicista Néstor Goicoechea Araluce fallece el 14 de enero de 1978

Fuente: Enciclopedia Auñamendi

Publicista vizcaíno nacido en Bilbao el 26-II-1900. Autor de miles de páginas sobre los temas más diversos, usando pseudónimos como “Eibartarra”, “Ganeko”, “Gixaske”, “Jakinzale” y “Urdiola” entre otros. Experto especialista en aspectos montañeros, sus Andanzas Montañeras, abarcan desde el año 1930 hasta 1973, así como diversos artículos sobre montañas de Álava y Bizkaia, han sido publicados principalmente en “Euzkerea”, “Pyrenaica” y “Vida Vasca”. En 1968 aparecen en Bilbao sus dos tomos de Montañas de Euskalherria. Autor también de trabajos de tipo folklórico, sobre historia y geografía alavesa, de heráldica vasca, arte, leyendas y Galería de alaveses ilustres. Tiene numerosos estudios sobre toponimia y sobre etimología de apellidos vascos, aparecidos igualmente en “Euzkerea” y “Vida Vasca”. Autor también de artículos en euskera. Destaquemos al azar títulos de sus series de estudios, prácticamente todos publicados por partes, en forma de artículos sueltos: De geografía e historia alavesa; En el corazón de Alava: Treviño; Leyendas alavesas; Las riquezas artísticas de Laguardia; La Rioja alavesa; Rutas turísticas de Álava; Armerias...; Calendario euzkadiano; Recuerdos Ignacianos... Fallece el 14 de enero de 1978.

Antonio Valverde Casas, Ayalde, 1915eko urtarrilaren 17an jaio zen

Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa

«Ayalde». Gipuzkoar idazlea eta margolaria (Errenteria, 1915 - Oiartzun, 1970). Zuzenbide ikasketak egin zituen Zaragozan. Inprimeria lana zuen bizibidea. Euskaltzain urgazlea eta Euskalerriko Adiskideen elkarteko kidea izan zen. El Bidasoa, Oarso, La Voz de España, Egan eta Olerti agerkarietan eman zituen argitara lan aipagarrienak. Valverderen obra nagusiak: Con fondo de txistu (1965) eta hil ondoren argitaratutako Ibar ixillean (1970), euskarazko testuak biltzen dituena, dira. Azterketa lan jakingarri bat ere egin zuen euskal margolaritzaren gainean, Euskel-eskolari buruz izenburupean, eta zenbait artikulu idatzi zuen margolariei buruz (Erti Berriak, Picasso, Marc Chagall, Darío de Regoyos). Erretratu asko margotu zuen, euskal kultura gizonen irudiekin. Oleo pinturaz egindako koadroez gainera, bere liburuak ere apaindu zituen. Lizardiren Biotz-Begietan olerki liburuaren bigarren argitalpena ere Valverdek apaindua da.

Domingo Agirre 1920. urteko urtarrilaren 14ean hil zen

Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa

Euskal idazlea (Ondarroa, 1864 - Zumaia, 1920). Gasteizko Apaiztegian ikasketak egin ondoren, 1888. urtean apaiztu zen. Lehenik Karrantzara igorririk, gero Zumaiako moja karmeldarren ikastetxeko kapelau izendatu zuten eta bertan eman zuen apaiz bizitzaren parte gehiena. Osasunez ahul eta gaixobera, garrantzizko karguetara iristeko aukerak izan zituen, baina uko egin zien guztiei. Garaiko euskal aldizkarietan esku hartu zuen: Euskal Erria, Euskalzale, Ibaizabal, Euskal-Esnalea, RIEV, Jaungoiko-zale... Hainbat literatur molde landu zituen: eleberria, ipuina, elezaharrak, artikuluak, bidaldi kronikak, olerkiak, etab. Lan hauei guztiei esker Domingo Agirre euskal idazle klasikoa da gaur egun. Haren obra ezagunenak eleberriak dira. Auñamendiko Lorea (1898) izan zen lehenengoa; VII. mendean giroturiko eleberri historiko honetan kristautasunaren sarrera Euskal Herrian darabil gaitzat. Kresala (1906) izan zen bigarrena (lehenik Euskalerria aldizkarian zatika ikusi zuen argia, 1901. urtetik aurrera); bertan, Arranondoko (Ondarroa) arrantzaleen bizitzaren gorabeherak azaltzen ditu, bizkaieraz, errealismoz eta bizitasunez. Hirugarrena Garoa (1912) izan zen (lehenik RIEV-en argitaratua, 1907); ohitura eleberria hau ere baina nekazari giroan kokatua, idazle honen lanik ezagunena da. Horiez gainera, Ni eta ni izenburuko beste eleberri historiko baten zati batzuk argitaratu zituen Euskal Esnalea-n (1917). Euskaltzain izan zen Akademiaren sorreratik bertatik (1918).