Engrazio Aranzadi Etxeberri, Kizkitza, 1937ko otsailaren 12an hil zen Bilbon

Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa

«Kizkitza» Euskal idazlea (Donostia, 1873 - Bilbo, 1937). Lehen eta bigarren mailako ikasketak Tolosako eskolapioetan egin ondoren, Zuzenbidea eta Filosofia eta Letrak burutu zituen, Salamancan eta Deustun hurrenez hurren. Donostiako Diputazioan lan egin zuen. Politikan integrista zen, baina Sabino Arana ezagutu ondoren nazionalismoaren bultzatzaile sutsuenetako bat izan zen Gipuzkoan. «Bizkaitarra» aldizkarian argitaratu zuen artikulu batengatik Hendaiara alde egin behar izan zuen, bere ideia abertzalek zirela eta, lehen errefuxiatu bihurturik. Sabino hil ondoren alderdiaren eta eliz agintarien arteko tirabirak izan ziren eta Aranzadi —fraide beneditarra— eskumikatu egin zuten denbora labur batez. 1927ra arte Bilboko «Euzkadi» egunkari abertzalearen zuzendaria izan zen, «Kizkitza» izengoitiz sinatuz. Mugimendu abertzalea Europako joera politikoetara irekitzen saiatu zen (irlandar, txekiar, kroaziar eta abarrekin harremanetan jarririk). Aranzadiren obra nagusiak: La Nación Vasca (1931), La casa solar vasca (1932), Ereintza (1935).

Martin Ugarte Azurmendi, Saletxe, olerkigilea 1916ko otsailaren 14an jaio zen

Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa

?Saletxe? deitua. Gipuzkoar idazlea (Legazpi, 1916). Gaztetan artzain ibili zen aitarekin batera, eta, hamazazpi urte zituela, Legazpiko ?Patrizio Etxeberria? lantegian sartu eta han lan egin zuen, berrogei bat urtez. 1972an, On egi?aren obaria izeneko eleberria argitaratu zuen. Olerti eta Zeruko Argia aldizkarietan argitaratu ditu bere olerki eta idazlan aipagarri batzuk. Ugarteren beste liburu batzuk: Jatorriaren errotik (1986), olerkiak eta esaera zaharren bilduma; Legazpi barrutiko itzen bilduma (1993), hiztegia eta adizkera osoa. Ugarteren idazkera, herri literaturatik hurbil dago.

El compositor guipuzcoano Antonio Trueba Aguinagalde nace el 15 de febrero de 1855

Fuente: Enciclopedia Auñamendi

Compositor y organista guipuzcoano, nacido en Zumaia el 15 de febrero de 1855 y muerto en Bilbao el 7 de agosto de 1944. En 1876 ingresa en la Escuela Nacional de Música y Declamación de Madrid, obteniendo cuatro años más tarde los primeros premios de piano y composición. En 1880 gana la plaza de organista y maestro de capilla de San Luis de los Franceses y, en 1886, la de San Jerónimo, plazas ambas que detentó hasta 1936. Autor de piezas de música sacra, entre las que destacan Itziarko Birjiña Euskarichoa, la Misa Solemne en Do, estrenada en las Fiestas Euskaras de Zumaia en 1900, la Misa Pastorela en Re y la Salve de Arritokieta compuesta con motivo de la epidemia de cólera de 1885 y que se interpreta desde entonces el 7 de septiembre en la parroquia de Zumaia. Compuso asimismo temas profanos, como los dramas líricos Autismo de Sangre y La redención de un padre y el juguete cómico-lírico Una vara de castigo. También, la Suite Sinfónica en Mi Menor, estrenada en 1929.