Jose Basterretxea idazlea 1911ko abenduaren 9an jaio zen Madrilen

Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa

  Jose Basterretxea
Jose Basterretxea.
«Oskillaso». Euskal idazlea. Madrilen jaioa izan arren, berehala eraman zuten Gernikara. Gero Zientzia Zehatzetako lizentziatura beretu zuen Madrilen bertan. 1936ko gerra hasi zenean Agirre lehendakariak Eusko Jaurlaritzaren Madrilgo ordezkari izendatu zuen. Gerra bukatutakoan irakaskuntzari ekin zion, institutuko irakasle gisa eta Nafarroako Unibertsitatean ihardunez, baita Príncipe de Viana erakundean ere. Euskaltzaindiko urgazlea, gehienbat Euskera eta Egan aldizkarietan argitaratu ditu bere lanak. Hauen artean eleberriak, ipuinak, itzulpenak eta euskara gaitzat duten liburuak daude. Horietako batzuk: Kurloiak (1962), bere kabuzko euskara batu batean idatzia, eta Akatsbako gizonaren heriotza (1967) eleberriak; Mark Twainen Erregegaia eta eskekoa eta Charles Dickensen David Copperfield, ingelesetik itzuliak; El vasco de hoy, euskara ikasteko metodoa; El libro negro del euskara (1984), euskara batuaren aurkako iritziak azaltzen dituen liburua.

1912. urteko abenduaren 11ean Martin Guilbeau Doyarzabal hil zen Donibane Lohizunen

Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa

Martin Guilbeau Doyarzabal  
Martin Guilbeau Doyarzabal.
Lapurtar politikari euskaltzalea (Urruña, 1839 - Donibane Lohizune, 1912). Bordelen egin zituen medikuntza ikasketak. Oso gazte zela eman zituen argitara bere lehen poesia lanak: Euskaldun baten bihozminak Indietan (1854) eta Euskaldun desterratua (1859). 1870. urtean Donibane-Lohizunen hartu zuen bizitokia eta bertako sendagile izan zen. 1869-1870 urteetatik aurrera «L’association basque des jeux floraux» izeneko elkartea sortu zuen, Antoine d’Abbadiek bultzaturiko «Euskal Lore-Jokoetatik» aparte, euskaltzale gorri edo errepublikazaleak bildu nahian (Arturo Campion izan zuen lagun egiteko horretan). 1877. urtean politikan hasi zen errepublikarren alderdian eta Donibane Lohizuneko auzapez hautatu zuten urtebete geroago (1878-1888). XX. mendearen hasieran mugaz bi aldeetako euskaltzale ospetsuenak (Azkue, Arana Goiri, Campion, Serapio Mugica, Arbelbide, Broussain, Hiriart-Urruty, Daranatz, etab.) bildu zituen Guilbeauk euskararen lehen Ortografia Batzordea burutzeko. Batzorde horretatik sortu ziren, ondoren, Federación Literaria Vasca (1901), Eskualzaleen Biltzarra (1902) eta Euskal Esnalea (1908) aldizkaria. Harenak dira Agotes en el País Vasco (Agotak Euskal Herrian, 1887), Cancionero Vasco (Euskal Herriko kantak, 1880) eta Hiztegiko pasarte batzuek (1908) obrak.

El donostiarra Juan Pablo Lojendio Irure fallece en Roma el 13 de diciembre de 1973

Fuente: Enciclopedia Auñamendi

  Argazkia
Juan Pablo Lojendio.
Diplomático vasco, nacido en San Sebastián el 17 de mayo de 1906 y muerto en Roma el 13 de diciembre de 1973. Su dilatada carrera diplomática la inició como secretario de tercera clase (1930), pasando al año siguiente a secretario de segunda clase. A partir de entonces ocupó los siguientes escalafones y destinos: cónsul en Córdoba (1931); cónsul en Santiago de Chile (1932); en la Dirección General de Marruecos y Colonias; a las órdenes de la Presidencia del Consejo de Ministros (1934); cónsul en Niza (1936); secretario de primera clase y ministro en Montevideo (1944); ministro plenipotenciario de tercera clase; jefe de la Oficina de Conferencias y Organismos Internacionales; director general de relaciones culturales (1951); embajador en La Habana (1952); ministro plenipotenciario de primera clase (1958); embajador en Berna (1961); embajador en Italia (noviembre de 1969), y embajador ante la Santa Sede, al frente de cuyo cargo murió.

Fue el candidato más votado de Guipúzcoa en las elecciones del 16 de febrero de 1936 a las que se presentó como miembro de la CEDA, del Frente Contrarrevolucionario. No obtuvo el escaño, sin embargo, por no reunir suficiente número de votos y, al retirarse en la segunda vuelta, consiguieron las actas los nacionalistas salvo dos frentepopulistas. En 1952 asistiría como embajador extraordinario a los actos conmemorativos de la independencia de la República de Cuba. También presidió la delegación española en la Conferencia Internacional de plenipotenciario de la Unión Internacional de Telecomunicaciones, celebrada en Montreux (Suiza) en 1965. Se hallaba en posesión de los títulos de marqués de Vellisca, grande de España, miembro de honor del Instituto de Cultura Hispánica y académico correspondiente de la Academia Cubana de la Lengua. Fue condecorado en gran número de ocasiones. Algunos de sus escritos fueron los siguientes: El hecho histórico vasco en la unidad imperial de España, Madrid, 1935; Un gran discurso, Buenos Aires, (1937); Discursos a los vascos de América, Buenos Aires, 1937.

Zure iritzia / Su opinión
euskonews@euskonews.com
Bilaketa

Bilaketa aurreratua

Parte hartu!
¡Participa!
 

Euskonewsen parte hartu nahi duzu? Bidali gaietarako zure proposamenak!
¿Quiere colaborar con Euskonews? Envíe sus propuestas de artículos

Artetsu Saria 2005
 
Eusko Ikaskuntza

Arbaso Elkarteak Eusko Ikaskuntzari 2005eko Artetsu sarietako bat eman dio Euskonewseko Artisautza atalarengatik

Buber Saria 2003
 
Euskonews & Media

On line komunikabide onenari Buber Saria 2003

Argia Saria 1999
 
Euskonews & Media

Astekari elektronikoari Merezimenduzko Saria

EFEMERIDEAK
 Aurreko Aleetan
Bilatu Euskonewsen
2007 / 12 / 07-14