1857ko azaroaren 19an jaio zen Edward Spencer Dodgson euskalari
ingelesa
Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa
| |
 |
| Edward Spencer Dodgson. |
Euskalari ingelesa (1857-1922). 1857ko azaroaren 19an jaioa. 1886. Urtean hasi
zen euskal hizkuntzaz arduratzen eta hogeita hamar urtez Euskal Herrian barrena
ibili zen, euskaraz idatziko liburu, orri eta testuak han-hemenka bildu eta
argitara emanez (Kardaberaz, Mendiburu, Kapanaga, Mikoleta, Otxoa de Arin, Frai
Bartolomé eta Leizarraga). Liburu aztertzaile nekaezina izan zen eta
Vinson-en euskal bibliografiari eginiko gehigarria eman zuen argitara (
Supplément
á la Bibliographie Basque, 1892). Izaera biziko gizona zen, eta
eztabaida gogorrak izan zituen bere garaiko euskaralari batzuekin (Azkuerekin
bereiziki). Tesi bat egin zuen Leizarragaren
Testamendu Berria obrako
aditz formen komunztadurari buruz eta poemak idatzi zituen euskaraz.
1905eko azaroaren 21ean jaio zen Donostian Pilartxo Sansinenea
Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa
Donostian sortu zen 1905eko azaroaren 21ean. Gazterik umezurtz gelditu zelarik,
15 bat urte zituela edo, osaba-izeben etxean bizi izan zen Tolosan. Bere osaba
Doroteo Ziaurritz sendagile eta politikari euskaltzale ezaguna zen. Etxeko
giro hartatik zetorkion, noski, Pilar Sansineneari euskaltzaletasuna eta abertzaletasuna.
Hurbil-hurbiletik bizi izan zuen Tolosako lehen ikastola, Euzkel-Ikastola
sortzea. Eusko Ikaskuntzaren laguntzaz ikastolak etenik gabe iraun zuen 1936ko
gerra bitartean. Pilar Sansinenea hasiera-hasieratik izan zen ikastolaren
urgazle, Iñaxi Munita eta beste andereñoei laguntzen, ikastolak
bere gelak Gorriti plazan zituenean. Neska-mutilak batera hezitzea onartu
zuen lehen ikastolatakoa izan zen Tolosakoa: tradizio karlista sakona zuen
herrian oztopo eta eragozpen ugari gainditu behar izan zituzten hartara iristeko.
Pilar Sansinenea gaztetarik egon zen sartuta politika gauzetan; 1931an Emakume
Abertzale Batza sortu zenean Tolosan, lehendakari izendatu zuten.
 |
|
| Eusko Ikaskuntzako udako ikastaroa 1932an. Pilar Sansinenea
(janzki iluna darama). Argazkia: Auñamendi. |
Eusko Ikaskuntzak berebiziko garrantzia izan zuen urte haietan, ikastoletan
ernetze bidean zen hazia ihar ez zedin. Indarrak bildu eta pedagogia berrietan
sakontzeko bilkurak maiz antolatzen zituen, eta horietan harreman estua izan
zuten hasieratik Iñaxi Munitak, Elbira Zipitriak eta Pilar Sansineneak.
Gerra aurretik Jexux Elosegi argazkilariarekin ezkondu zen, eta ordutik aurrera
lehen baino indar handiagoz murgildu zen politika-lanetan. Gerra sortu eta
frankistek Tolosa hartu zutenean, Hondarribira joan ziren, eta handik Ziburura
lehendabizi eta Sarara gero. Eusko Jaurlaritzak antolaturik, 1938an Eresoinka
abesbatzan ibili ziren senar-emazteak Europan barna euskal izaeraren berri
ematen.
Bigarren Mundu Gerraren aurretik, bi urtez (1939-40) senarra Tarbeseko (Frantzia)
arma-fabrikan ari izan zen lanean, baina alemanen erasoa gertu zela eta, Euskal
Herrira itzultzea erabaki zuten; Jexux Elosegi batallón de trabajadoresean
Oiartzungo Aiako errepidean lan egitera beharturik egon zen hilabete batzuetan.
Pilartxoren familiak Pasaia Donibanen arrain-olio bitaminikoak egiteko fabrikan
urte batzuetan lan egin ondoren, senar-emazteak Donostiara joan ziren bizitzera,
Ulia auzora. Senarra gaixotu zenean Tolosara itzuli ziren betiko. 1979an alargundu
zelarik, Pilar Sansineneak ez zion inoiz utzi euskaltzaleei laguntzeari. Bertan
hil zen 1997ko abuztuaren 28an, laurogeita hamaika urte zituela.
El 26 de noviembre de 1936 nació en Bermeo Gaizka Uriarte
Fuente: Enciclopedia Auñamendi
| |
 |
| Gaizka Uriarte. |
Personalidad cultural vizcaina, nace en Bermeo el 26 de noviembre de 1936. Exiliados
sus padres a Chile en 1941, vive en el país andino durante una década.
En 1961 se licencia en Ciencias Económicas en la Universidad de Deusto
y en Derecho en la de Valladolid; el año siguiente se diploma en la
London
School of Economics, entrando el mismo 1962 a trabajar en el Grupo Mondragón.
En 1963 pasa a Industrias Metálicas Vizcainas y seis años más
tarde al Banco de Bilbao, en el que ocupará cargos como Interventor General,
Tesorero General y Director del Banco para Francia (de 1986 a 1990), con sede
en París. Entre 1986 y 1990 preside asimismo el consejo de administración
de la conservera bermeana
Salica. Desde 1992 ejerce como profesor en
las facultades de Económicas y de Informática de Deusto, impartiendo
Sistemas Económicos y Sociales y
Organización y Dirección
de Empresas. En 1979 ingresa como Amigo de número en la RSBAP, con
la lección
Economía de Euskadi. Riqueza y Renta; durante
varios años fue miembro de la directiva de la Comisión de Bizkaia.
Ha pertenecido a la Junta directiva de la Sociedad Coral de Bilbao. Fundador
(1984) y presidente de la
Fundación Luis Bernaola de la Universidad
de Deusto. Ha sido integrante del consejo de redacción del
Boletín
de Estudios Económicos de la Universidad de Deusto. Miembro fundador
(1992) y presidente de la
Asociaciación Vasco Chilena Alonso de Ercilla.
En marzo de 1998 es designado Cónsul honorario de Chile en Bilbao. Estudioso
de la historia de la economía y colaborador en prensa y publicaciones
especializadas, ha publicado trabajos, dictado conferencias y participado en
seminarios sobre la RSBAP y la Compañia de Caracas, así como sobre
aspectos de la historia de Bermeo y sobre Alonso de Ercilla. Autor de
El
vasco Olavarriaga, un analista ilustrado de la economía venezolana del
s. XVIII (San Sebastián 1992); coautor de
Historia del País
Vasco. Siglo XVIII (Bilbao, 1985) con el capítulo
Estructura
Económica. Muere en Bilbao el 4 de noviembre de 1998.
