1867 urteko urriaren 29an Frantzisko Apalategi jaio zen

Iturria: Harluxet Hiztegi Entziklopedikoa

Frantzisko Apalategi 1867ko urriaren 29an jaio zen Donostian eta 1948an zendu zen Loiolako Santutegian. Idazle gipuzkoar honek Karlistadetako kontaketak biltzen eman zituen hainbat urte. Egun, bilduma hori Donostiako San Telmo Museoan eta Gipuzkoako Foru Aldundian jasota dago. Honetaz gain, Euskal mutillak armetan liburua idatzi zuen.

Agustin Zubikarai Bedialauneta 1914 urteko azaroaren 3an jaio zen Ondarroan

Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa

  Agustin Zubikarai
Agustin Zubikarai.
Agustin Zubikarai Bedialauneta 1914ko azaroaren 3an jaio zen, Ondarroan. Hantxe egin zituen lehen ikasketak, euskaraz, eta Saturrarango ikastetxetik igaro ostean, filosofia ikasi zuen Gasteizen. Gaztetatik izan zituen osasun arazoak; arazo horiek medio, Gasteizen zela, sarritan itzuli behar izaten zuen etxera, Ondarroara. Herrikide izandako Txomin Agirreren lanek eragin nabaria izan zuten beragan idazteko zaletasuna pizteko orduan.

Zaletasun horretan ederki asko trebatu zen 36ko gerra piztu aurretik, Euzko Gudari, Argia eta Euzkadi agerkarietan, zeinetan bere lehen literatur lanak argitaratu zituen, eta ondoren. Izan ere, gerra hasi bezain fite, Lauaxetak Euzkadi egunkariko zuzendariaren laguntzaile aukeratu zuen eta 1937an Eguna euskarazko kazetan aritu zen erredaktore buru.

Ihesa, konzentrazio esparruak, lan behartuak, kartzela eta erbestea sufritu eta gero, 1941ean itzuli zen sorterrira. Euskal kazetaritzak ez zuen une gozoa bizi, eta jan beharrak, Mutrikuko kontserba lantegi batean lan egitera derrigortu zuen. 40 urte eman zituen han, baina inoiz ez zion idazteari utzi. 60 liburutik gora idatzi zituen, eta sari eta omenaldi andana jaso zuen bere bizi osoan. Hona bere obra ezagunetako batzuk: “Iru alaba” (1963), “Seaska inguruan” (1966), “Bizi garratza. Mendu zaharra” (1970), “Laiñoak Mundaka’n” (1980), “Itsastarrak” (1985) edota “Lugo-ko ipuiñak” (1986). 2004 urteko uztailan zendu zen, 89 urte zituela.

Carmelo de Echegaray Corta murió el 4 de noviembre de 1925

Fuente: Enciclopedia Auñamendi

Carmelo de Echegaray  
Carmelo de Echegaray.
El escritor e historiador Carmelo de Echegaray Corta, hermano de Bonifacio de Echegaray y Corta, nació en Azpeitia el 3 de julio de 1865 y murió en Gernika el 4 de noviembre de 1925. Cuando sólo tenía quince años su padre murió y se hizo cargo de él un tío que vivía en Santander. Vistas las sobresalientes condiciones de inteligencia de que demostraba el joven, su tío hizo que se matriculara en el Instituto fundado por don Mateo López y Carvajal y patrocinado por el Ayuntamiento santanderino, donde estudió lengua inglesa, francesa y economía política. Debido a la muerte de su tío, Carmelo tuvo que volver a Zumaia. Para esas fechas ya se había iniciado en actividades literarias, siendo sus primeras manifestaciones unas poesías en euskera en las que da rienda a suelta a su nostalgia cuando, a la muerte de su padre, tiene que alejarse de Gipuzkoa. Varias de estas composiciones aparecieron en las páginas de “Euskal Erria” a partir de 1882. En ese mismo año, Carmelo comenzó a enviar sus trabajos a concursos literarios, y consiguió numerosos premios. Estuvo trabajando como “encargado de la formación de un archivo manual” en la Diputación Foral de Gipuzkoa. Redactó el catálogo de la biblioteca, ordenó más de ocho mil expedientes de Secretaría, separó e inventarío las obras duplicadas... Pero un incendió de 1885 destruyó en sus totalidad el archivo manual que había formado. Fue entonces cuando se le encargó llevar el registro general de la Secretaría y el cuidado de la biblioteca. Su tiempo libre lo empleaba en modestas investigaciones históricas. Desde 1892, y bajo la guía de Aureliano Fernández-Guerra y Orbe, Echegaray examinó los códices que se custodian en la Biblioteca Nacional y los Manuscritos de la biblioteca dela Academia de la Historia. También realizó investigaciones en la biblioteca del Escorial, siempre a la caza de documentos relacionados con la historia del País Vasco. Así publicó su primer libro: “Investigaciones históricas referentes a Guipúzcoa”, al que le siguió “Las Provincias Vascongadas a fines de la Edad Media. Ensayo histórico”, que cimentó la reputación de Echegaray en el campo de los estudios históricos. En 1896 fue nombrado, por unánime acuerdo de las tres Diputaciones de Gipuzkoa, Bizkaia y Alava, cronista delas Provincias Vascongadas.

De izquierda a derecha: Carmelo de Echegaray, Arturo Campión, Julio Urquijo, Domingo de Aguirre, Serapio Múgica y Juan Carlos Guerra
De izquierda a derecha: Carmelo de Echegaray, Arturo Campión, Julio Urquijo, Domingo de Aguirre, Serapio Múgica y Juan Carlos Guerra.

 

Zure iritzia / Su opinión
euskonews@euskonews.com
Bilaketa

Bilaketa aurreratua

Parte hartu!
 

Euskonewsen parte hartu nahi duzu? Bidali hurrengo elkarrizketetarako galderak!

Artetsu Saria 2005
 
Eusko Ikaskuntza

Arbaso Elkarteak Eusko Ikaskuntzari 2005eko Artetsu sarietako bat eman dio Euskonewseko Artisautza atalarengatik

Buber Saria 2003
 
Euskonews & Media

On line komunikabide onenari Buber Saria 2003

Argia Saria 1999
 
Euskonews & Media

Astekari elektronikoari Merezimenduzko Saria

EFEMERIDEAK
 Aurreko Aleetan
Bilatu Euskonewsen
2005/10-28/11-04