Apirilaren 7an Frantzisko Xabier, nafar santua, jaio zeneko V. mendeurrena ospatzen da

Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa

	Frantzisko Xabier.

Xabierko gazteluan jaioa. Bere gurasoak Juan de Jaso eta Maria Azpilcueta zituen. Azken mendeotako eliza katolikoko misiolari handiena da, misio guztien patroia. Parisen eliz ikasketak egiten ari zela, Loiolako Inazio ezagutu zuen, eta harekin eta beste bost lagunekin, Jesusen Lagundia sortu zuten, 1534an. Bere bizitzako azken hamaika urteak misioetan eman zituen, Indian, Asiako hego-ekialdean eta Japonian. Txinara joan nahi izan zuen, konturatu baitzen japoniarrek Txinan bilatzen zutela jakintzaren sorburua; hartarako ahaleginetan ari zela, sukar batez hil zen, 1552ko abenduaren 3an. Esan izan da 1.000.000 lagun kristautu zituela, baina gaur egun 30.000 besterik ez zirela uste da. Hizkuntza arazo larriak izan zituen beti; haren ustez misiolariek ebanjelio lurretako hizkuntzak eta ohiturak beretu behar zituzten, ea beti ere saiatu zen lekuan lekuko elizgizonak prestatzen. Askoren iritziaren kontra, bataiatu ondoren ez zuen jendea baztertua uzten; aitzitik, lan handia egin zuen bataiatuak hezten. Indian kristautu zituen eremuek gaur egun ere kristau diraute, baina Moluketan eta Japonian XVII. mendean izan ziren eraso eta esespen gogorrek suntsitu zituzten hark sorturiko misioak. Hil aurretik ere santutzat hartua izen zen, eta elizak 1622an hartu zuen halakotzat ofizialki. Gutunak dira utzitako idatzi gehienak, bere erlijio anaiei, nagusiei eta agindupekoei zuzendutakoak.

El compositor Vicente Goicoechea y Errazti fallece el 9 de abril de 1916

Fuente: Enciclopedia Auñamendi

Compositor de música religiosa. Nació en Ibarra de Aramaio (Álava), el 5 de abril de 1854. Murió en Valladolid, el 9 de abril de 1916. Se inició en solfeo y piano al mismo tiempo que emprendía estudios universitarios. En 1881 logró el título de notario; no ejerció tal profesión ya que, sintiendo vocación por el sacerdocio, cursó la carrera eclesiástica en el Seminario de Valladolid. Los conocimientos musicales que había obtenido le permitieron opositar y obtener, en 1880, a la plaza de maestro de capilla de la catedral vallisoletana. Es oportuno mencionar que sólo tuvo un profesor de música, Felipe Gorriti, con quien estudió contrapunto y fuga; luego completó su carrera mediante la lectura y análisis de las producciones de los grandes maestros. Regentó la capilla de la catedral de la ciudad castellana hasta 1915 (un año antes de fallecer); la mantuvo a elevado nivel artístico y para ella compuso importantes obras que publicó a requerimientos de Pedrell y el padre Otaño, que apreciaron el valor que contenían. Goicoechea era muy exigente consigo mismo; hubo composiciones que prohibió se interpretasen y otras que destruyó. Su nombradía llegó al extranjero, donde lo consideraron jefe de la joven escuela de música vasca. En su amplia producción se encuentran Misas, Misereres, Salves, Ave Marías, Responsorios, etc.

Monumento al compositor Vicente Goicoechea y Errazti en Aramaio.

Eusebio Maria Azkue Barrundia 1813. urteko apirilaren 13an jaio zen Lekeition

Iturria: Lur Hiztegi Entziklopedikoa

	Eusebio Maria Azkue Barrundia.

Euskal idazlea (Lekeitio, 1813 - Lekeitio, 1873). Bilboko frantziskotarretan egin zituen lehen ikasketak. Karlisten alde borrokatu zen lehen karlistadan. Gerra amaituta, Marotoren hitzarmena ez baitzuen aintzat hartu, Ferrolera joan zen Nautika ikasketak egitera. Piloto gisa zenbait urtez itsasoan ibili eta gero, nautika irakasle egon zen Bermeon, Mundakan eta Lekeition azkenik. Matematikazale eta olerkaria zen; Mundakan idatzi zituen poesia gehienak, 1860 urte inguruan. Eusebioren poesiak Resurrección María semeak argitaratu zituen aita hil ondoren, Parnasorako Bidea (1896) izenburupean. Mota guztietako olerkiak ditu: onerazpenekoak (deboziozkoak), ipuinak, iolasgarriak, kondairazkoak, irrigarriak, ziri-bertsoak (epigramak), pozgarriak eta benetakoak, semearen sailkapenaren arabera. Bertatik ezagutzen zuen euskaldunen bizitzaren alderdi desberdinak deskribatu ditu modu koloretsuz, epigrametan eta satiretan halako malizia punta erakusten duelarik.