 | Sarrera |
| Historia |
| Artisauak |
| Produktuak |
| Prozesuak |
| Prezioak |
HISTORIA
EUSKONEWSen 223. fitxaren sarreran egindako hurbilketa historikoa, gure ustez, oso egokia da fitxa honetarako ere.
Orduan genionez, azaleztapenaren helburua liburuaren barnealdeko orriak babestu eta multzoa erabilgarriagoa izatea da. Antzina, azaleztapenari “ligatura” esaten zitzaion.
Azaleztapenak Erdi Aroan izan zuen bere loraldia. Garai hartan modan jarri zen kantu-liburuen zurezko tapak larru gofratuz estaltzea.
Ondoren, azaleztapen bizantziarraren moda nagusitu zen Europan: liburuen azaletan metalak, harri bitxiak edo erdi bitxiak eta boliak itsasten zituzten.
Espainian, azaleztapen mudejar edo hispaniar-arabiarrak oso ezagunak izan ziren XIV. mendetik XVI.era bitartean. Gehien erabiltzen zituzten apaingarriak geometrikoak izaten ziren.
XVI. mendean, azaletan zeinu heraldikoak jartzea ipini zen modan. Nolanahi ere, garai horretatik aurrera, herrialde bakoitza bere estiloa edo moda finkatzen hasi zen.
Thomas Richardson-ek automatikoki azaleztatzeko lehenengo makina asmatu zuen, 1842an. Harrez gero, azaleztapena egiteko bi modu nagusi daude: artisauzkoa eta industriala.
Hala ere, azaleztapen mota ugari daude. Besteak beste, honako hauek:
A.- Azaleztapen artistikoa. Guztiz luxuzkoa denean, hots, landutako edo margotutako larruekin, itxigailu metalikoekin eta abarrekin egiten denean.
B.- Azaleztapen errutikoa. Liburuaren azala paperezkoa denean.
Gainera, liburuak daraman azalaren arabera, izena ere aldatu egiten da:
- Azal espainiarra: larru jaspeztatua daramanean.
- Azal italiarra: pergamino edo bitelazkoa denean.
- Azal holandarra: bizkarra larruzkoa daramanean.
- etab.
Ageri denez, lehenengo motako azaleztapena edo AZALEZTAPEN ARTISTIKOA egiteko, ezinbestekoa da berariazko ezagutza teknikoak izatea, baita zeregin horretarako material eta tresna egokiak ere.
Beraz, gaurkoan aurkeztuko ditugun azaleztatzaileak AZALEZTAPEN ARTISTIKOan espezializaturik daude (horrek ez du esan nahi bestelako lanik egiten ez dutenik). Euskal Herrian oso artisau gutxik jarduten dute langintza horretan.
euskonews@euskonews.com
